Od roku 2025 zadania w arkuszach egzaminacyjnych sprawdzają poziom opanowania wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego, zawartych w załączniku do rozporządzenia Ministra Edukacji z 2024 r.

Egzamin ósmoklasisty pełni dwie zasadnicze funkcje:

1. określa poziom wykształcenia ogólnego uczniów w zakresie obowiązkowych przedmiotów egzaminacyjnych i zapewnia uczniowi, jego rodzicom⁶ , nauczycielom oraz władzom oświatowym informację zwrotną na temat tego poziomu wykształcenia

2. zastępuje egzamin wstępny do szkół ponadpodstawowych, które wykorzystują wyniki egzaminu ósmoklasisty z poszczególnych przedmiotów jako kryteria w procesie rekrutacji, jeżeli liczba kandydatów jest większa niż liczba wolnych miejsc w danej szkole⁷ .